Dzieci spędzają w przedszkolu z reguły znaczną część dnia zatem zapewnienie im m.in. odpowiednich posiłków w tym czasie jest bardzo istotne dla ich samopoczucia, kondycji, chęci do zabawy i nauki - najprościej mówiąc dla ich zdrowia. Dzieci, to grupa szczególnie wrażliwa na skutki nieprawidłowego żywienia i ewentualnego nadmiaru jak i niedoborów energii oraz składników pokarmowych. Dlatego bardzo istotne jest zapewnienie dziecku takich posiłków, które będą wartościowe odżywczo, a nie tylko zaspokajały głód i preferencje smakowe. Nie bez znaczenia jest fakt, że odpowiednie żywienie w okresie dzieciństwa może wpływać na stan zdrowia także w przyszłości, a prozdrowotne nawyki związane ze stylem życia, w tym żywieniem, wykształcone/utrwalane w tym okresie mogą bardzo przysłużyć się dobrej kondycji zdrowotnej w życiu dorosłym. Dlatego tak istotne jest by uczyć i wspierać dziecko w prozdrowotnych wyborach na różnych etapach jego rozwoju.

Żywienie dzieci w przedszkolu stanowi bardzo ważny element kształtowania zdrowia i wspierania rozwoju dziecka. Dlatego też musi opierać się na określonych zasadach i spełniać wypracowane przez ekspertów normy i wymagania. Kontrolę nad spełnianiem wymagań z tego zakresu pełnią organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Oceną jakości posiłków w żłobkach, przedszkolach i szkołach zajmują się więc Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne właściwe dla danego terenu na podstawie wymagań zawartych w przepisach prawnych. Minister Zdrowia wydaje stosowne rozporządzenia regulujące kwestie wymagań odnośnie do żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w placówkach przedszkolnych i szkolnych. Normy żywienia oraz zasady racjonalnego żywienia dla różnych grup ludności, w tym dla dzieci w wieku przedszkolnym, opracowuje oraz publikuje obecnie jednostka badawczo-rozwojowa podległa i nadzorowana przez Ministra Zdrowia – Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy.

dzieci-0-3 - Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej dzieci-0-3 - Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej

Wartość odżywcza posiłków w przedszkolu ... czyli kilka słów o normach..
Normy informują nas jakie jest całodzienne zapotrzebowanie na energię i różne składniki odżywcze w zależności od wieku, płci, aktywności ruchowej, stanu fizjologicznego. W przypadku dzieci w wieku przedszkolnym zapotrzebowanie jest zróżnicowane tylko w zależności od wieku i odrębnie określono je dla grup wiekowych 1-3 lata i 4-6 lat. Żywienie w przedszkolu nie jest jednak żywieniem całodziennym. Przyjmujemy, że powinno ono pokrywać w ok. 75% całodzienne zapotrzebowanie dziecka na energię i składniki pokarmowe.

Planowanie jadłospisów
W żywieniu zbiorowym, z reguły rekomendowane jest planowanie jadłospisów w systemie dekadowym tzn. na 10 dni. Dzięki temu bardziej racjonalnie można zaplanować zakupy, ale także lepiej ocenić czy zaplanowane żywienie nie jest monotonne pod względem doboru produktów, potraw, technik kulinarnych, czy jest odpowiednio urozmaicone i uwzględnia wszystkie grupy produktów oraz odpowiednie proporcje między nimi.

Jadłospis umieszczany jest na gazetce w szatni każdego z oddziałów oraz na stronie internetowej przedszkola. Opracowywany jest na 10 dni i zawiera szczegółowe informacje na temat planowanych posiłków oraz występujących w posiłkach alergenach.

Wymagania jakościowe dla posiłków przedszkolnych (wynikające z zapisów rozporządzenia Ministra Zdrowia)
Żywienie w przedszkolu planowane jest wg wytycznych Rozporządzenia Ministra Zdrowia, które określa szczegółowe wymagania jakościowe dla posiłków przedszkolnych. Żywienie dzieci organizuje się w taki sposób, aby:

1) na całodzienne żywienie składały się środki spożywcze pochodzące z różnych grup środków spożywczych;

2) posiłki (śniadanie, obiad) zawierały produkty z następujących grup środków spożywczych: produkty zbożowe lub ziemniaki, warzywa lub owoce, mleko lub produkty mleczne, mięso, ryby, jaja, orzechy, nasiona roślin strączkowych i inne nasiona oraz tłuszcze;

3) zupy, sosy oraz potrawy sporządzane były z naturalnych składników, bez użycia koncentratów spożywczych, z wyłączeniem koncentratów z naturalnych składników;

4) od poniedziałku do piątku były podawane nie więcej niż dwie porcje potrawy smażonej, przy czym do smażenia jest używany olej roślinny rafinowany o zawartości kwasów jednonienasyconych powyżej 50% i zawartości kwasów wielonienasyconych poniżej 40% (olej rzepakowy lub oliwa z oliwek);

5) napoje przygotowywane na miejscu zawierały nie więcej niż 10 g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia;

6) każdego dnia były podawane:
a) co najmniej dwie porcje mleka lub produktów mlecznych,
b) co najmniej jedna porcja z grupy mięso, jaja, orzechy, nasiona roślin strączkowych,
c) warzywa lub owoce w każdym posiłku,
d) co najmniej jedna porcja produktów zbożowych w śniadaniu, obiedzie

7) w żywieniu całodziennym było podawane kilka porcji warzyw lub owoców;

8) co najmniej raz w tygodniu była podawana porcja ryby;

Wymagania jakościowe co do posiłków przedszkolnych w praktyce odnoszą się do urozmaicenia diety. Zakładają między innymi uwzględnienie większej ilości warzyw i owoców, większą podaż ryb, ograniczenie potraw smażonych. Całodzienny jadłospis zatem zawiera produkty z każdej z grup produktów. Posiłki serwowane są w oparciu o naturalne składniki. Bardzo ważną zasadą jest aby warzywa i owoce znalazły się w każdym posiłku. Warzywa i owoce różnią się między sobą składem i wartością odżywczą. Barwa warzyw i owoców wiąże się z zawartością określonych substancji, które mają wpływ na ich właściwości zdrowotne.

Zgodnie z wymaganiami jakościowymi, w diecie przedszkolnej co najmniej raz w tygodniu podawane są tłuste ryby morskie ze względu na zawartość korzystnych dla zdrowia niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Posiłki przedszkolne zawierają odpowiednią ilość produktów mlecznych – co najmniej dwie porcje mleka lub jego przetworów. Produkty zbożowe znajdują się w każdym głównym posiłku (śniadanie, obiad), w tym stosowane są produkty zbożowe z tzw. grubego przemiału, np. pieczywo razowe, różnego typu kasze, ryż brązowy czy makarony pełnoziarniste. Cennym elementem codziennej diety są również naturalne płatki zbożowe, np. owsiane, jęczmienne, żytnie. Potrawy smażone podawane są nie częściej niż 2 razy w ciągu tygodnia.

Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Wpływ organizacji żywienia w  szkołach na sposób żywienia i nawyki żywieniowe dzieci i młodzieży Kilka słów o ilości i dzieleniu posiłków w przedszkolu - Narodowe Centrum  Edukacji Żywieniowej

Mamo, tato wolę wodę!

W naszym przedszkolu, dzieci mają stały dostęp do wody mineralnej, niegazowanej. Przedszkole od wielu lat bierze udział w ogólnopolskim projekcie "Mamo, tato wolę wodę", poprzez który dzieci zachęcane są do spożywania czystej wody, rezygnowania z napojów słodzonych. Napoje stosowane w przedszkolu oprócz wody, to: naturalne soki owocowe, warzywne (bez dodatku cukru), napoje mleczne, herbatki owocowe.

Dlaczego warto pić wodę? | Pacjent

Szwedzki stół czyli do wyboru do koloru..
Jednym z działań zachęcających dzieci do spożywania urozmaiconych i zdrowych posiłków jest zastosowanie tzw. szwedzkiego stołu, na którym znajdują się różne produkty spożywcze (warzywa, owoce, różne rodzaje pieczywa i dodatków, miody, pasty twarogowe), które dzieci same wybierają i komponują w ramach śniadania. Samodzielny wybór daje większą szansę na to, że dziecko zje wybrany produkt. Ponadto przez takie działania rozwijamy samodzielność dzieci, umiejętność przygotowania sobie kanapki, według indywidualnych preferencji dziecka.

Jedzenie w grupie, czyli o czym rodzic wiedzieć powinien...
Warto także zwrócić uwagę na zalety jedzenia w grupie rówieśniczej. Dziecko, które do tej pory nie jadło danego produktu czy potrawy, chętniej po nie sięgnie właśnie w przedszkolu, razem z rówieśnikami. Częstym błędem rodziców jest powielanie stereotypów dotyczących spożywanych produktów. Jeśli dziecko nie je w domu np. warzyw, to nie oznacza, że w przedszkolu też ich nie będzie jadło. Autorytet nauczyciela oraz przykład innych dzieci najczęściej sprawiają, że dziecko próbuje tych potraw i produktów, które odrzuca w domu. Często niestety zdarza się, że rodzice nadgorliwie proszą o wyłączenie jakiegoś produktu spożywczego lub potrawy z jadłospisu dziecka właśnie dlatego, że dziecko nie je go w domu. Rodzice z góry zakładają też, że dziecko nie zje produktu, które jest dla niego nieznane.. uprzedzając je i jednocześnie nastawiając na przyjęcie negatywnej postawy, przy porannym czytaniu jadłospisu.. A przecież wszyscy doskonale wiemy, że nieświadomość zjadania określonych produktów jest kluczem do sukcesu i drogą przyzwyczajania dziecka do akceptacji różnych smaków, konsystencji produktów :)

 

 

żródło:https://ncez.pzh.gov.pl

https://pacjent.gov.pl

opracowanie własne